Niet te snel..

Het afgelopen jaar was ik, met een klein groepje beeldend kunstenaars, op zoek naar mijn ‘true self’ in de kunst. Onder de bezielende leiding van Ralph de Lange uit Amsterdam. Vragen als: wie ben ik als beeldend kunstenaar? Wat wil ik maken? En waarom? Wat is mijn ware aard? Zinvolle en moeilijke vragen. Antwoorden waaien niet zomaar aan. Hoe lang moet je eigenlijk doorzoeken voordat je het weet?

En dan lees ik nu in het boek ‘De weg – wat Chinese filosofen ons over het goede leven leren’ van Michael Puett en Christine Gross-Loh, dat je true self niet bestaat. Ha, dat lijkt me welkom nieuws; ik kan dus stoppen met zoeken…

Wel verwarrend. Hoe zit het dan nu? Volgens Puett is het gevaar van de gedachte dat er zoiets als je ‘ware zelf’ bestaat, dat je je zelf een etiket opplakt. Dat etiket beïnvloedt je gedrag, en zorgt er voor dat je gevangen komt te zitten in een te beperkte definitie van jezelf. Wat wij ons ‘ware zelf’ noemen is volgens Puett in feite een verzameling patronen die zich geleidelijk hebben gevormd en die ontstaan uit je reacties op de wereld en de mensen om je heen. Niet een onwrikbare identiteit dus, die gezocht en gevonden kan worden, en die dan als leidraad dient.

De confucianistische benadering is dat je met die patronen kunt breken. Je bent wel degelijk plooibaar, en je kunt jezelf ontwikkelen en gewoontes veranderen. In de kunst zou dat kunnen betekenen (althans zo interpreteer ik het) dat je je focus verlegt van ‘wie ben ik’ naar ‘wat wil ik’. Hoewel het een misschien niet los staat van het ander. Het blijft ingewikkeld!

Confucius (551 – 479 v. Chr) zei trouwens ook: het is een beter een mijl te reizen dan 1000 boeken te lezen.
Mooi. Want ik was in Afrika de afgelopen weken. Goed dus voor ontelbaar veel boeken! Mijn true self heb ik ook daar niet gevonden, maar wel het Swahili woord voor: langzaam aan… Polepole, dat houden we erin voorlopig!

Groet,
Willy