Kunstmatige kunst. 

stilleven van bloemen, 60 x 40 cm, olieverf op doek 

In between onderwerpen en thema’s vind ik het heerlijk om een stilleven te schilderen. Vraagt geen denkwerk, is niet vernieuwend, is gewoon kijken, kijken en nog eens kijken, en opgaan in verf en vorm, kleur en textuur, tere bloemblaadjes, hoekige stelen. Lekker schilderen dus.

Hoe anders kan het ook, dacht ik toen ik een artikel las in de American Scientist.

Het artikel gaat over het creëren van autonome kunst door computerprogramma’s met behulp van algoritmes. Een algoritme is een reeks instructies die naar een specifiek doel leiden. Vergelijk het (simpel gezegd) met een kookrecept.

Computers zijn in veel dingen veel beter (intelligenter) dan mensen. Kunstmatig intelligent. Computers kunnen externe gegevens interpreteren, leren van die interpretaties, en die lessen gebruiken om -via flexibele aanpassing- doelen en taken te verwezenlijken. Zelflerend dus. Als je deze wetenschap in de kunst toepast krijg je bijzondere resultaten.

Drie Franse kunstenaars hebben duizenden portretten in een algoritme ingevoerd, waarmee ze het algoritme als het ware de esthetiek leerden van de portretkunst. Vervolgens creëerde het algoritme onderstaand portret. Saillant detail: het werd verkocht voor bijna € 400.000,=.

Portret van Edmond Belamy, gemaakt via artificial intelligence.

Interessante vraag: is dit product een kunstwerk?

Al in 1973 werd het programma AARON geschreven, dat volgens bepaalde regels tekeningen maakte. Het verschil met nu, is dat het algoritme geen regels volgt, maar -zelflerend dus- nieuwe afbeeldingen produceert door bestaand werk te analyseren.

De kunstenaar kan spelen met het algoritme, onder meer door selectief te zijn bij het invoeren van bestaande kunst. Of bijvoorbeeld (zie Anna Ridler) door eigen tekeningen n.a.v. film-stills in te voeren en vervolgens met de nieuwe computerbeelden een nieuwe film te maken .

Inmiddels is er AICAN: een programma dat bijna gelijk is aan een autonome kunstenaar en zo goed als zelfstandig werkt. Het programma is gevoed met 80.000 afbeeldingen. In 75% van de beoordelingen dachten kunstkenners dat de kunst gemaakt was door een kunstenaar, in plaats van een computer.

Ik ben benieuwd welke reactie dit oproept bij jou. Spannende ontwikkeling? Gebruik van maken? Zijn kunstenaars overbodig geworden? Of zal het onze tijd wel duren? Dat laatste geloof ik niet, we zitten er met zijn allen midden in. Artificial intelligence is hot en wordt op heel veel meer terreinen ingezet dan je opmerkt. De techniek is fantastisch, het gebruik kan behoorlijk spooky zijn.

Voorlopig toch maar gewoon doorschilderen 😉

Groet,
Willy