Tag Archief van: schilderen

2019 (nr 69 november) Stof wissen

Het is muisstil, als we met het maximale aantal van 25 mensen de Scrovegni-kapel inlopen. Iedereen is vol verwachting na het zien van de film over de totstandkoming van dit grootse werk van de meester. Die film duurt 10 minuten en wordt vertoond in de klimaatruimte voor de ingang van de kapel; verplichte voorbereiding voor alle bezoekers. Heel goed! Want je kijkt daarna anders, beter ook.

Giotto schilderde deze fresco’s in Padua rond het jaar 1300. Ik zie hoe teder Maria naar haar baby kijkt (voor het eerst in de schilderkunst aandacht voor emoties in gezichtsuitdrukkingen), hoe plastisch echt de figuren zijn (ook zeer vernieuwend in die tijd, waarin nog ‘plat’ werd geschilderd) en ben me ervan bewust dat ik hier sta te kijken naar de eerste kus ooit in verf.


Wil je een leuk artikel hierover lezen klik hier.

Kijken met voorkennis, dat maakt bij mijn bezoek aan de Biënnale in Venetië ook enorm verschil. De eerste dag enigszins blanco erin. Bijna beschamend wat je dan allemaal niet ziet en niet ervaart, als je pas daarná gaat lezen over de kunstwerken. Zo vroeg ik me bijvoorbeeld af bij het zien van die enorme boot op de kade of dat ding niet weggehaald had moeten worden. Of is dat ook al kunst, gewoon een boot? Wel prachtig, dat blauw tegen die blauwe lucht. Paar fotootjes. En weer door…

  

Die avond lees ik dat dit de Barca Nostra is, het wrak van een vissersboot, gezonken in 2015 in de Middellandse Zee, onderweg naar Europa met ca 800 (of 1100, niemand die het weet) migranten. Slechts 28 overlevenden. Een monument voor de doden. Een politiek statement. En kunst dus. Of niet. Dat laatste vind ik dan niet meer zo interessant.

 “Kunst wist het stof van het dagelijks leven van onze ziel.”

Pablo Picasso

Zo is het mensen! Stof wissen, door open te kijken naar kunst, zonder -ondoordachte- aannames. Informeer je, en laat je overtuigingen lekker thuis -die roeren zich toch wel weer zodra ze de kans krijgen 😉 Wie weet raak je ontroerd, word je verrast, verander je van mening en voel je je daardoor verrijkt.

Hoe zou de wereld er uit zien als zo’n houding gemeengoed zou zijn, niet alleen in de kunst.

En rustig maar, ik heb het tegen mezelf natuurlijk, jij doet dit altijd al zo.

Tot slot: in de komende novembermaand geef ik een aantal schilderlessen in mijn atelier in De Oude Ambachtsschool in Zwolle. En daarnaast ook twee keer de mogelijkheid mee te doen met een inloopatelier, waarbij je zelfstandig werkt. Wil je hier meer over weten kijk dan hiernaast in de agenda of op mijn website (klik hier). Ik houd de groep bewust klein (maximaal 5 deelnemers), er zijn nog een paar plaatsen, dus als je zin hebt in een fijne schilderochtend, laat me dat dan snel weten.

Groet,
Willy

2019 (nr 68 oktober) Wonen in de golven

Samen aan zee, nr. V., olieverf op doek, 100 x 50 cm

Als schilder iets over je eigen werk zeggen blijft knap lastig. Voor je het weet maak je een verhaal, daar waar feitelijk weinig te vertellen valt en druk je je overdreven, of zelfs verheven, uit. Dan wordt het zo’n uil van Minerva. En wie zit daar op te wachten?

Beter helemaal niets toelichten dus? Veel beeldend kunstenaars zijn van mening dat het publiek zelf maar gewoon goed moet kijken, het beeld spreekt immers voor zich. Maar is dat niet een beetje arrogant? En een gemiste kans bovendien? Want een kijker haakt snel af als hij/zij niet direct een connectie ziet of voelt. Of is dàt nu juist arrogant; te veronderstellen dat een kijker doorgaans niet voldoende in staat is om zonder toelichting het werk te waarderen? En maakt het verschil of de maker focust op de waarneming (schilderen wat je ziet en daar al dan niet je eigen draai aan geven), of focust op een idee (schilderen om iets uit te drukken dat verder gaat dan wat zichtbaar is).

In dit verband leuk om te kijken naar de Ted-talk van Dennis Dutton; ‘A Darwinian theory of beauty’ – klik hier). Dutton zegt, samenvattend: ‘We find beauty in something done well‘ en dat was altijd al zo, zelfs 50 tot 100.000 jaar voordat er taal was! Volgens hem is beauty niet in the eye of the beholder, maar diep in onze geest verankerd.

Hoe dan ook, vaak denk ik: doe mij maar wat uitleg erbij. Ik vind het doorgaans een verrijking om te lezen over de kunstenaar, zijn/haar bedoeling, thematiek, achtergrond, geschiedenis, eerder werk op te zoeken en/of een film over de werkwijze te zien. Daarna kijk ik anders, zie ik meer, en geniet ik meestal ook meer.

Tijdens het komende open-atelierweekend Noordoost-Veluwe is het in ieder geval wel de bedoeling om in contact te zijn met de bezoekers. Iedereen is van harte welkom in de ateliers van de deelnemers (klik hier). Ik ben gast-exposant in het atelier van Marjan Kok (nrs. 26 en 27). Laat het een poepdruk en -gezellig en -inspirerend weekend worden, mensen! Ik vertel je graag meer (als je dat leuk vindt) over het schilderij boven aan deze brief, wat deel uit maakt van mijn nieuwe serie schilderijen over ‘Verlangen’.

Dat is verlangen: wonen in de golven
en geen verblijfplaats hebben in de tijd.

Rainer Maria Rilke, Duits dichter (1875-1926)

En lukt het je komend weekend niet, dan is er de zaterdag daarop (12 okt.) een open dag in Doas (klik hier). Ook daar ben je van harte welkom.

Ik hoop je te ontmoeten.

Groet,
Willy

2019 (nr 66 augustus) Lijntjes, kruisjes en streepjes.

Miss Benge, door Euan UglowEen schitterende expositie gezien in Museum More in Gorssel van het werk van Euan Uglow (Groot-Brittannië, 1932-2000). Met mijn neus er bovenop gestaan: prachtige heldere kleuren, bouwwerken van subtiele vlakken, losjes en tegelijk zeer precies, je vóelt de opperste concentratie om dat wat hij zag in de werkelijkheid, weer te geven op het doek. Zijn schilderijen ontroeren me. Ik weet niet waarom. Hij was daar niet op uit. Het ging Uglow om hele andere dingen.

Uglow zei dat schilderen naar de waarneming in feite gedoemd is te mislukken. Immers, je ogen vertekenen het beeld, je beweegt je hoofd, het licht verandert voortdurend, en alles in je hoofd (kennis, emotie, traditie, gedachten etc.) vertroebelt je blik. Wat is werkelijk? Daar worstelde hij mee. En ik vind dat een ongelooflijk interessante vraag. Zie jij wat ik zie? Bestaat er eigenlijk wel een objectieve werkelijkheid? Bestaat iets objectief, als niemand zich er van bewust is? Voer voor filosofen en andere wetenschappers. Kijk deze TEDtalk van Donald Hoffman (klik hier) als dit je boeit.

Uglow bouwde rustig vijf jaar aan een schilderij. Hij zocht houvast door alles te markeren met dunne lijntjes, kruisjes en streepjes: in zijn atelier op muren en vloeren, op het lichaam van het model, en op het doek. Hij was gefascineerd door geometrische verhoudingen, waarin hij de werkelijkheid probeerde te vatten. Als je de expositie gaat bekijken, sla dan de film daar niet over. En/of kijk deze film over de totstandkoming van zijn schilderij Root Five Nude (klik hier).

Iets anders.
Ik ga nu niet opnieuw uitgebreid over de ZomerExpo in de Fundatie schrijven, beetje klaar met die stier 😉
Er waren meer inzendingen die de mythe ‘Europa en de stier’ als uitgangspunt hebben genomen. Klik hier voor de verschillende interpretaties. Bezoek de expositie in Zwolle nu het nog kan (tot 1 september). En stem voor de publieksprijs (klik hier). Dat vinden wij -makers- fijn; dat jij de moeite neemt om te kijken en er iets van te vinden, als dank en erkenning voor de moeite die wij nemen om iets te creëren.

Groet,
Willy

2019 (nr. 65 juli)

Toeval en treffers. 


MH17, olieverf op doek, 10 x 15 cm, ntk.

Deze maand alweer vijf jaar geleden dat de MH17 crashte.

In mijn atelier hangt dit schilderijtje van zonnebloemen in het veld waar de brokstukken neerstortten. Waar maanden na de ramp nog van alles lag, niemand mocht er zomaar komen, het was inmiddels herfst, de bloemen net zo naargeestig als de rest. Ik schilderde het ter nagedachtenis aan 298 mensen, van wie ik zomaar één had kunnen zijn omdat ik op een haar na in dat vliegtuig zat.

Het leven bestaat uit toeval en treffers.

Rechtvaardigheid is vaak ver te zoeken. Daaraan dacht ik toen ik de expositie van de Zuid-Afrikaan William Kentridge in het Eye Filmmuseum bezocht. En opnieuw bij het zien van het werk van de Libanees-Amerikaanse kunstenaar Walid Raad in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Johannesburg en Beiroet zijn ver weg van ons welvarende wereldje, als je wilt kan je doen alsof geweld, armoede en oorlog niet bestaan. Mij verrijkt het (ook al maakt het depri) er wel kennis van te nemen, via de indringende kunst van Kentridge en Raad.

Wil je meer weten
over William Kentridge klik hier (6 min.)
over Walid Raad klik hier (13 min.)

Gelukkig stemt kunst niet altijd triest, integendeel, ik kan van bepaalde schilderijen juist vrolijk worden. Maria Lassnig bijvoorbeeld had humor, zie haar schilderij ‘Dressur’ en Helen Verhoeven heeft dat naar mijn smaak ook met ‘Devil’s Diner’ (zie hiernaast).

Er is veel te zien en mee te maken dus voor degenen die de komende tijd NL niet verlaten. Want vergeet ook Euan Uglow in Museum More in Gorssel niet, Paper Art 2019 in CODA Apeldoorn, Jaume Plensa in Museum Beelden aan Zee, en natuurlijk de ZomerExpo in Museum De Fundatiein Zwolle en Heino (zie ook bovenaan in de agenda).

Puur enthousiasme over zoveel moois, maar hé, doe vooral je eigen ding. Ik ga in ieder geval weer aan de slag, met verf en doek, en hoop met al deze inspiratie tot nieuw werk te komen.

Fijne zomer!
Groet,

Willy

Zij die lezen weten veel,
zij die kijken weten soms nog meer.

(Alexandre Dumas)

 

Deel deze brief gerust met vrienden, familie of anderen in je netwerk.

2019 (nr. 64 juni) De sterren begeren

De sterren begeren. 


Pura Vida, olieverf op doek, 120 x 100 cm, te koop.

Een heerlijke zomer, dat wens ik iedereen alvast van harte toe. Lekker ontspannen in een hangmat, los komen van verwachtingen en verplichtingen, een beetje mijmeren en dingen doen om geen andere reden dan dat het leuk is. Misschien een expositie bezoeken?

ZomerExpo 2019 in museum De Fundatie Zwolle 


De opening op 25 mei jl.: feestelijk en druk bezocht. 

In mijn vorige brief had ik het al over de ZomerExpo (zie ook hiernaast). Er zijn nu 250 werken tentoongesteld met het centrale thema Europa. Ik hoop dat je gaat kijken en je zult verwonderen over alle creativiteit en professionaliteit. En iedereen kan stemmen voor de publieksprijs. Ik stem natuurlijk niet op mezelf, er zijn grenzen 😉  Eigenlijk kan ik helemaal niet kiezen waar ik op zal stemmen, veel is onvergelijkbaar, trouwens, ik wil ook helemaal niet vergelijken. Niettemin, ik stem op een werk dat me direct bij de strot greep toen ik me realiseerde waar ik naar keek. Roept schaamte op, laat alle glans verdwijnen. In 1 seconde komt binnen wat we allemaal zo graag buiten onszelf houden, omdat het te erg is. Waarbij ik nog maar weer eens op wil merken dat kunst er dus toe doet! Omdat het niet alleen primaire reacties oproept, maar ook uitnodigt tot nadenken. Catalogusnummer 38. Ga zelf maar kijken in de Fundatie.

In ieder geval nodig ik je uit te stemmen, en dat mag gerust ook bijvoorbeeld op mij/op May. Catalogusnummer 13. Klik hier om je stem uit te brengen. En het is trouwens een verkoopexpositie, dus je kunt ook werk aanschaffen.

RTVOost heeft een item voor hun uitzending van 5 minuten gemaakt, waarvoor ze mij ook hebben geïnterviewd. Het filmpje geeft al een leuke indruk van wat je te zien krijgt. Wil je kijken klik hier. Eerst komt Ralph Keuning (directeur Fundatie) aan het woord, dan Carlien Oudes (directeur ArtWorlds) en dan ik. Heb gezocht naar dat citaat van Goethe, waar Keuning het over heeft. Dit zal het zijn:

Die Sterne, die begehrt man nicht,
Man freut sich ihrer Pracht.

Hij noemt ook nog het Icarus-motief, dat gaat over hetzelfde, kort gezegd: afgestraft worden voor hoogmoed. Trouwens ook weer zo’n fijn Grieks mythologisch verhaal (klik hier als je het wilt lezen).

Maar mooi, hoe je dus vanuit verschillende invalshoeken kan kijken en waarderen.

Groet,
Willy

Deel deze brief gerust met vrienden, familie of anderen in je netwerk.

2019 (nr. 60 februari): A happy cow

A happy cow.


olieverf op paneel, ca. 20 x 30 cm, verkocht

Een gezellige drukke atelierverkoopdag was het, vorige week zaterdag in de Oude Ambachtsschool in Zwolle. Bovenstaand paneeltje en ook onderstaande werken heb ik verkocht, plus nog een stuk of 10 andere.

Als gezamenlijke atelierhouders organiseren we jaarlijks zo’n atelierverkoopdag in januari, leuk om te onthouden.

    
    
    
    

En terwijl ik vrolijk en blij met alle reuring en ontmoetingen in mijn atelier rondliep, werd mijn goede bui eind van die middag bijna de nek om gedraaid door een gesprek met een mij onbekende man. Hij liep zonder te groeten binnen, kéék naar mijn werk -het is doorgaans direct duidelijk of iemand echt kijkt, en dat deed hij- en riep na een paar minuten tegen niemand in het bijzonder: ‘het is verdomme toch ook wel wat, zo’n opruiming!’

Oké… We raakten in gesprek. Hij bleek één van de oprichters van de culturele broedplaats te zijn, uit de tijd dat DOAS een kraakpand was, en vertelde dat de kunstenaars destijds regelmatig een vuur maakten op het plein om werk dat niet voor een goede prijs verkocht werd in de fik te steken. Liever vernietigen dus, dan je prijs verlagen. Tsja. Hij raakte een gevoelig punt.

Is het hoerig om ouder werk voor minder te verkopen dan je het in eerste instantie waard vond? Of is het simpelweg fijn dat het -weliswaar voor minder geld- toch gekocht wordt en een plek krijgt waar mensen het zien en er hopelijk van genieten? Principe versus commercie.
Toen hij wegliep riep hij nog over zijn schouder naar mij: ‘Je maakt verdomd goed werk’. Dat dan wel weer. Bedankt meneer. Voor het gesprek, dat in ieder geval eerlijk was.

Ik ben echt benieuwd wat jouw mening is hierover.

Maar voor wie dus even dacht dat ik ‘binnen’ ben na deze verkopen: het gaat hier niet over de 80 miljoen voor ‘Pool with Two Figures’ van David Hockney, noch over die 6 miljoen voor de Rubenstekening van Pr. Christina 😉

Waar het wel over gaat:

At my easel I’m as happy as a cow in her stall.” 

(Louise Nevelson, Amerikaans beeldhouwster)

Groet,
Willy

2018 november: Vrienden van het venster

Vrienden van het venster.

De afgelopen periode heb ik verschillende workshops gegeven, in mijn atelier en op locatie. Erg leuk! Onmisbaar bij het schilderen naar de werkelijkheid is het venster. Ik raak steeds meer bevriend met het venster, en met mij degenen die dit serieus uitproberen. Het werkt namelijk!


olieverf op papier, uitsnedes

Dit hulpmiddel helpt je de uitsnede en dus jouw compositie te bepalen, primair tijdens het schilderen, maar ook achteraf. Het venster (of kader) kan gewoon een kartonnen passe-partout zijn, dat je aan de twee tegenoverliggende zijden schuin doorknipt, waardoor je twee losse elementen krijgt waar je mee kunt schuiven (zie de foto’s hiernaast).


Zonder venster verdwaal je hier subiet.

Zo zijn er wel meer hulpmiddelen, zoals het spiegeltje (klik hier voor een 1-minuut-filmpje) en de breinaald (of potlood of penseel) om te meten (klik hier) voor een goed instructiefilmpje van 8 minuten. Dit alles ter ondersteuning, om de vertaling van 3D naar 2D te maken. Want dat, beste lezers, is de uitdaging wanneer je niet van foto schildert.

Iets heel anders: naar alle waarschijnlijkheid gaat de btw op de aankoop van schilderijen omhoog van 6% naar 9% met ingang van 1 januari 2019. Goed om te weten als je een aankoop of een portretopdracht overweegt. Doe het nu!

En tot slot geef ik jullie de link naar een super interessante Ted-talk van Anil Seth (neurowetenschapper) over bewustzijn, over hoe je de wereld ervaart en hoe je jezelf in die wereld ervaart. Hier moet je echt even voor gaan zitten en met aandacht naar kijken en luisteren. Perceptie (het waarnemen van de dingen in de wereld) is voor een deel gokwerk, zegt Seth. Alleen al voor de optische illusie die hij laat zien is dit Tedje de moeite waard. Je zou denken, wat heeft dat met schilderen te maken? Voor mij alles! Klik hier. Laat me graag weten of je hier iets aan hebt.

Groet,
Willy